بررسی رویت پذیری هلال جذاب جمادی الاولی 1446
هلال فوق از آن دسته هلال هایی است که مدت ها منتظرش هستیم. به علت فصل بد رویت هلال های شامگاهی جه حوالی اعتدال پاییزی است و همچنین عرض جنوبی ماه که منفی 3.7 درجه است، ماه در طی این ایام ارتفاع چندانی از افق نمی گیرد و وضعیت دیدن آن در ابتدای ماه قمری سخت تر می شود. بنابراین با گذشت ساعت ها می بینیم ماه پس از غروب خورشید قابل رویت نیست. ولی امکان مشاهده آن در روز با رعایت نکات ایمنی بسیار مهیاست. بنابراین در تقویم رسمی ایران که مبتنی بر دیدن هلال روزگاهیست ماه ربیع الثانی 1446 بیست و نه روزه منظور شده است.
شرایط رویت پذیری هلال
برای بررسی رویت پذیری هلال جمادی الاولی 1446 در پهنه ی ایران شاخص های مختلف ماه در لحظه ی غروب خورشید شنبه 12 آبان 1403 در مناطق مرزی ایران مورد بررسی قرار گرفته است و جدول زیر مشخصات بیشینه و کمینه هلال ماه را مورد بررسی قرار داده است. هلال فقط در جنوب ایران با تلسکوپ و دوچشمی های قوی قابل مشاهده است.
بر این اساس برای اطلاع از این که مشخصه های هلال ماه چگونه افزایش و کاهش پیدا می کند نقشه زیر می تواند کمک بسیاری در این زمینه به شما نماید. ضمن این که خط رویت پذیری هلال معیار قاضی میرسعید مورد بررسی قرار گرفته است.
هلال ماه در پهنه ی دنیا
هلال جمادی الاولی 1446 با توجه به عرض منفی ماه وضعیت رویت پذیری مناسبی در عرض های متوسط و بالای نیمکره شمالی ندارد و مناطق بسیاری در شمال آسیا، اروپا و آمریکای شمالی هلال ماه را در شامگاه 12 آبان نخواهند دید. ولی در نیمکره جنوبی در تمامی نقاط به جز شرق استرالیا هلال به راحتی با چشم غیرمسلح دیده می شود. در بخش های از مرکز آسیا و خاورمیانه، شمال آفریقا و بخش هایی از ایالات متحده هلال با چشم مسلح قابل رویت خواهد بود.
وضعیت رصدی هلال ماه
هلال جمادی الاولی 1446 جرم شاصی در کنارش ندارد و بهتر است از خورشید برای یافتن آن کمک بگیرید. البته اگر لحظه ای که سمت و ارتفاع خورشید با ماه یکی می شود فرصت مناسبی برای یافتن محل دقیق هلال است. پس بایستی حداقل دو ساعت زودتر در رصدگاه حاضر شوید تا اندازه گیری های لازم را انجام دهید. البته سیاره زهره نیز در ور از دست رفتن خورشید و اندازه گیری دقیق اختلاف سمتش با ماه می تواند در یافتن هلال باریک ماه کمک کند.
در نهایت وضعیت رخگرد هلال جمادی الاولی 1446 مورد بررسی قرارگرفته است تا شرایط عوارض لبه ی ماه مورد ارزیابی دقیق تری قرار گرفته باشد.
در پایان برای شکار این هلال در نیمه شمالی کشور فقط در روز این شانس را دارید. پس از ساعت 15 که از زمان هم ارتفاعی ماه و ورشید بگذریم رفته رفته می توان امیدوار به رویت بود. جدایی ماه حدود 11 درجه است و فاصله مناسبی نیز از خورشید دارد. البته برای رویت روزگاهی حتما به هوای پاکیزه نیاز دارید.
تلسکوپ های قوی مجهز به سامانه جستجوی خودکار و استفاده از فیلترهای مخصوص محافظ چشم از جمله پلورایز و UV می تواند به شما در یافتن این هلال کمک کند. حتما در طی رصد از عینک آفتابی مناسب و کلاه استفاده کنید.
هلال شامگاهی شباهت زیادی به هلال رمضان 1428 در ایران دارد که در جدول هلال ای شامگاهی با چشم مسلح دو رصد از آن هلال به چشم می ورد.
دلیل تفاوت در وضعیت رویت پذیری این هلال در نیمکره جنوبی و شمالی
لحظه مقارنه ماه جمادی الاول در ساعت 16 و 18 دقیقه جمعه 11 ابان ماه اتفاق افتاد، طبق محاسبات در ایران در غروب روز جمعه ماه زودتر از خورشید غروب کرد و بدیهی است رویت هلال ماه در غروب روز 28 معنای ندارد زیرا هلال ماه یا در غروب روز 29 و یا 30 ماه قمری قابل رویت میباشد.اما چرا در غروب روز شنبه با توجه به گذشت حدود 25 ساعت از مقارنه که در نقشه شماره یک با رنگ قرمز مشخص گردیده قابل رویت نخواهد بود ولی در مناطقی که با رنگ زرد مشخص گردیده به شرط داشتن ابزار قوی ، مکانی بدور از الودگی نوری و غبار و از همه مهمتر داشتن تجربه بالای رصدی امکان پذیر میباشد.
به دو دلیل مهم در شامگاه یکشنبه هلال ماه در ایران به جز مناطقی که گفته شد و اندکی بالا تر غیر قابل رویت میباشد.
اول: عرض دایره البروجی ماه حدود منفی ۴ درجه اندکی کمتر است قرار گرفتن عرض جنوبی ماه یعنی رویت یک هلال سخت با سن حدود 25 ساعت با تلفیق حالت دوم که در زیر توضیح دادم.
دوم: مسیر حرکت ماه به دور زمین در حالت اوج مداری قرار دارد یعنی در حدود دورترین حالت و طبق قوانین فیزیک ( قانون کپلر ) سرعت ماه نسبت به فاصله گرفتن از خورشید که اصطلاحا جدایی زاویه میگویم کند میشود.این دو عامل باعث شده تا هلال ماه در جمعه شب دیده نشود. اما چرا شورای تقویم پایان ماه را در غروب روز جمعه اعلام کرده.به خاطر رویت هلال در روز ، اگر بخش درخشان ماه در حدی برسد که بتوان با ابزار قوی هلال را در زمان هم راستای ماه و خورشید که زمان مناسب تری است دید ان روز اخرین روز ماه قمری است حتی اگر در زمان غروب خورشید هلال ماه دیده نشود.در تصویر دوم شکل هلال ماه در زمان غروب خورشید اما به علت ارتفاع کم قابل و سایر پارامترها که گفته شد قابل رویت نیست.میل دارم نکته جالبی را برای برای علاقه مندان به رویت هلال مطرح کنم هر چند میدانم وستان به ان واقف هستند ، یاداوری ان میتواند جالب باشد.فرض کنیم هم زمان شخصی در تهران با عرض جغرافیای 35.40 و طول جغرافیای 51.26 به هنگام غروب خورشید در صدد رویت هلال در غروب روز جمعه است و شخصی دیگر با همین طول و عرض جغرافیای در نیم کره جنوبی قرار گرفته، هردو تلاش میکنند هلال را ببینند فردی که در نیم کره جنوبی است دقایقی بعد از غروب خورشید هلال ماه را با ارتفاعی مناسب و بدون ابزار خواهد دید اما دوست تهرانی نمیتواند ببیند چرا ؟ لازم است بدانیم در نیم کره جنوبی فردی که در مختصاتی که در جدول شماره چهار امده با دوست تهرانی که مختصات محاسباتی جدول شماره سه را داراست تفاوت اساسی دارد در نیم کره جنوبی عرض ماه مثبت چهار است.
موفق باشید
سید محسن قاضی میرسعید
