طبق روال همیشگی برای بررسی و پیش بینی وضعیت هوا جهت رصد هلال شامگاهی محرم در روز 18 امردادماه ابتدا نگاهی به بخشی از بولتن سازمان هواشناسی در مورخ شنبه 16 امرداد می کنیم:
“در دو روز آینده در ساعات بعدازظهر و اوایل شب در برخی نقاط استان‌های آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی، اردبیل، کردستان، زنجان، همدان، مرکزی، لرستان، چهارمحال و بختیاری، کهگیلویه و بویراحمد، فارس، جنوب و غرب اصفهان، شمال و شرق خوزستان، ارتفاعات در استان‌های کرمان و هرمزگان و ارتفاعات البرز مرکزی در استان‌های مازندران، البرز، قزوین و تهران رگبار و رعدوبرق و وزش باد شدید موقت پیش بینی می شود.
همچنین از دوشنبه تا پایان هفته نیز در غالب مناطق کشور دما بطور نسبی افزایش می یابد.
شایان ذکر است که طی روزهای آینده در برخی نقاط شمال شرق و شرق کشور به ویژه در منطقه زابل و خراسان جنوبی وزش باد شدید رخ می دهد که با احتمال خیزش گردوخاک، کاهش کیفیت هوا و دید افقی می باشد. دراین مدت شرق دریای عمان نیز مواج خواهد بود.”
جهت رصد آسمان به ویژه رؤیت هلال، عدم پوشش ابر و عدم وجود غبار در آسمان از مهم ترین عناصر هواشناسی است. به خصوص در افق غربی برای هلال شامگاهی و جایی که هلال ماه در آنجا قرار دارد.
ابتدا به نقشه (آب قابل بارش) نگاهی می کنیم که به زبان ساده می توان گفت، مقدار رطوبتی در جو می باشد که می تواند باعث بارندگی شود. البته قصد من در اینجا نشان دادن مقدار رطوبت در سطح پایین تر جو است که برای رصد لازم است. در واقع مقدار بالای این پارامتر (رنگ آبی و بنفش) با احتمال ابرناکی و بارندگی بیشتر و مقدار کمتر آن (رنگ سبز) با احتمال کمتر بارندگی و ابرناکی و مقدار بسیار کمتر آن (رنگ خاکستری) با ابری نبودن یا صاف بودن هوا ارتباط دارد. توجه داشته باشید که این گفته ها بر روی دریاها و اقیانوس ها صحیح نمی باشد چون به طور کلی مقادیر رطوبت سطحی بر روی دریاها بسیار بالاست.
سپس به نقشه پیش یابی هواشناسی پوشش ابر در ساعت های 16:30 و 19:30 روز دوشنبه نگاهی می اندازیم.
نتیجه گیری:
با نگاهی به نقشه های هواشناسی و مدل های پیش بینی؛ برای هلال شامگاهی محرم 1443، در عصر روز دوشنبه 18 امردادماه برای ارتفاعات مرکزی و شرقی رشته کوه البرز و تمام رشته کوه زاگرس از شمال غرب تا جنوب شرق کشورمان و غرب رشته کوه البرز ابرناکی خواهیم داشت، (پوشش ابر با رنگ آبی) که در شمال غرب کشور با بارش باران و رعدوبرق همراه خواهد بود. اگر به نقشه ساعت 22:30 دقت کنیم، در می یابیم که به تدریج ابرها در مناطق جنوب شرقی ایران پراکنده شده و از پوشش ابر در این مناطق کاسته می شود. همچنین با توجه به تصویر گردوغبار، وضعیت نسبتاً مناسبی در تمام کشور از لحاظ گردوغبار خواهیم داشت.
بنابراین بهترین مناطق برای رصد هلال شامگاهی محرم، استان های خراسان شمالی، خراسان رضوی، خراسان جنوبی، یزد، سیستان و بلوچستان، شرق اصفهان، شمال کرمان و در سمنان و گلستان (به جز ارتفاعات)، و نیز در غرب خوزستان و ایلام می باشد. البته توجه داشته باشید به دلیل اینکه هلال در افق غربی قرار دارد، اگر می خواهید در مناطقی که در شرق زاگرس هستند، هلال را ببینید باید فاصله مناسبی از رشته کوه زاگرس بگیرید تا ابرناکی آن افق غربی شما را نپوشاند.
در پایان لازم می دانم که دوباره اشاره کنم، پیش بینی همواره با خطا همراه است ولی در نتیجه گیری، یک پیش بین هواشناسی با توجه به تجربه شخصی، شناخت از وضعیت هوا و اقلیم منطقه، مقایسه مدل های پیش بینی و… پیش بینی را ارائه می نماید.
سیامک نیک طلب
کارشناس پیش بینی سازمان هواشناسی کشور
